یکی از انواع قراردادهای بانکی عقد سلف است. قرارداد سلف یا معامله سلف ازجمله قراردادهایی است که امروزه به شکل‌های مختلف مورداستفاده قرار می‌گیرد. در این یادداشت درباره معامله سلف خوانده و با شرایط قرارداد سلف بانکی آشنا می‌شوید.
عقد سلف
عقد سلف نوعی قرارداد بیع زمان‌دار است که به آن قرارداد پیش‌فروش نیز می‌گویند. در معامله سلف، فروشنده، بخشی از محصول خود را به خریدار به قیمت روز پیش‌فروش می‌کند. در معامله سلف، خریدار از تفاوت قیمت محصول در زمان تحویل نسبت به زمان خرید منتفع می‌شود.
بیشتر بخوانید : انواع عقود در بانکداری اسلامی
سلف یعنی چه
سَلَف لغتی عربی است که معنای تحت‌اللفظی آن «پیش‌پرداخت» است. البته معانی دیگری نیز برای سلف می‌توان برشمرد که ازجمله آن‌ها «قبول کردن» و «اطاعت کردن» است.
معنی سلف در حقوق و در قانون مدنی
در قانون مدنی، فصل مجزایی برای سلف نیامده است، اما با توجه به اینکه سلف نوعی عقد بیع است، موادی از قانون مدنی که مربوط به بیع است، حدود قانونی عقد سلف را مشخص می‌کند. این مواد عبارت‌اند از ماده ۳۳۸ و ماده ۳۴۱ قانون مدنی. در ادامه این مواد قانونی را می‌خوانید:
ماده ۳۳۸ قانون مدنی: بیع عبارت است از تملیک عین به عوض معلوم.
ماده ۳۴۱ قانون مدنی: بیع ممکن است مطلق باشد یا مشروط و نیز ممکن است که برای تسلیم تمام یا قسمتی از مبیع یا برای تأدیه تمام یا قسمتی از ثمن‌اجلی قرار داده شود.
قرارداد سلف بانکی
«قانون عملیات بانکداری بدون ربا» به بانک‌ها اجازه داده است تا با پیش‌خرید تولیدات کارخانه‌ها در بازه‌های زمانی کوتاه، نقدینگی موردنیاز آن‌ها را تأمین کنند. ماده ۱۳ قانون عملیات بانکداری بدون ربا و بند ب آن در همین مورد است که در ادامه می‌خوانید:
ماده ۱۳ – بانک‌ها می‌توانند، به‌منظور ایجاد تسهیلات لازم جهت تأمین سرمایه در گردش واحدهای تولیدی به هر یک از عملیات ذیل مبادرت نمایند:
ب – آن قسم از تولیدات این واحدها را که سهل‌البیع باشد بنا به درخواست آن‌ها پیش‌خرید نمایند.
ازاین‌رو، تولیدکنندگان می‌توانند با استفاده از قرارداد سلف بانکی، بخشی از نقدینگی موردنیاز خود را با پیش‌فروش تولیدات خود به بانک‌ها تأمین کنند.
یادداشت پیشنهادی : انواع قراردادهای بانکی
شرایط معامله سلف چیست
معامله سلف همچون سایر انواع عقود اسلامی شرایطی دارد که تنها در صورت محقق شدن آن‌هاست که قرارداد جنبه حقوقی و شرعی پیدا می‌کند. اگر بخواهیم به شکلی ساده و با پرهیز از واژه‌های پیچیده حقوقی شرایط معامله سلف را بنویسیم، این شرایط به شرح زیر می‌باشند:
- محصول پیش‌فروش شده باید کاملاً مشخص و معین باشد.
- باید زمان تحویل کالا کاملاً مشخص باشد.
- معامله نباید به نحوی باشد که موجب زیان هریک از طرفین باشد.
- پول، سکه و فلزان گران‌بها (طلا، نقره و …) نمی‌توانند ثمن معامله قرار گیرند.
- کالایی که پیش‌فروش می‌شود نباید کالایی باشد که خریدوفروش آن حرام است.
- طرفین معامله باید در هنگام عقد قرارداد، در سلامت کامل عقلی باشند و با اختیار کامل این قرارداد را بپذیرند.
دعاوی حقوقی مربوط به معامله سلف
همان‌طور که گفته شد، قرارداد سلف بانکی، امروزه یکی از انواع قراردادهای بانکی مورداستفاده در سیستم بانکی کشورمان است. بدیهی است که هر قراردادی که دو طرف داشته باشد، می‌تواند در آینده خود اختلافاتی را به همراه داشته باشد. ازاین‌رو برخی از دعاوی بانکی مربوط به قراردادهای سلف بانکی است.
تولیدکننده‌ای که با بانک بر سر قرارداد سلف با اختلاف مواجه می‌شود، چاره‌ای جز مراجعه به مراجع قضایی ندارد. حضور در مراجع قضایی نیز مستلزم همراهی یک وکیل دعاوی بانکی زبده است.
گروه وکلای حقوقی سوبارش، با داشتن تجربه‌ای بزرگ در عرصه حل‌وفصل دعاوی بانکی، یکی از بهترین مراکز برای به دست گیری پرونده حقوقی شما علیه بانک در قرارداد سلف است. همین حالا با مراجعه به صفحه تماس با ما و با صحبت با یکی از کارشناسان سوبارش، اولین گام برای حل‌وفصل دعوای حقوقی خود را بردارید.
