اگر از بانک وام بگیرید، متعهد می‌شوید که اقساط خود را در زمان معین بپردازید و اگر بدهی‌هایتان را نپردازید، باید طبق قرارداد وجه التزام، خسارت نقض تعهد خود را بپردازید. زمانی که این مبلغ به‌طور تصاعدی و پلکانی محاسبه شود، به آن سود پلکانی می‌گویند. در حال حاضر این قانون در نظام بانکداری تغییراتی کرده است. در ادامه درباره سود بانکی پلکانی، نحوه محاسبه سود پلکانی و بخشنامه مربوط به آن را می‌خوانید.
سود پلکانی چیست؟
مقوله وجه التزام در قراردادهای بانکی نقش مهمی دارد. وجه التزام همان مبلغی است که طرفین یک قرارداد بانکی (بانک در جایگاه وام‌دهنده و مشتری در نقش وام‌گیرنده) درباره پرداختش در صورت نقض تعهد مشتری توافق می‌کنند.
به عبارت ساده‌تر، زمانی که مشتری با بانک قراردادی برای دریافت وام می‌بندد، باید اصل تسهیلات و سود آن را در طول مدت قرارداد (مثلاً ۳۶ ماه) بازپرداخت کند. اگر مشتری تخلف کند و تعهدات خود را در مدت معین به‌جا نیاورد، بانک اقدام به دریافت وجه التزام با سود پلکانی می‌کند.
درواقع، خسارتی که مشتری بابت نقض تعهداتش می‌پردازد، به شکل تصاعدی و پلکانی محاسبه می‌شود. در حال حاضر، این روند در سیستم بانکداری کشور تغییر کرده و دریافت وجه التزام پلکانی ممنوع شده است.
فرمول محاسبه سود پلکانی وام بانکی
در محاسبه سود پلکانی وام بانکی، به شکل زیر اقدام می‌شود:
• نرخ سود قراردادی به‌علاوه ۶ تا ۱۴ درصد متغیر
در حال حاضر، فرمول فوق بنا به بخشنامه بانک مرکزی تغییر کرده و به شکل زیر درآمده است:
• نرخ سود قراردادی به‌علاوه ۶ درصد به‌طور ثابت و بدون توجه به طبقه مطالبات
یادداشت پیشنهادی : نحوه محاسبه سود سپرده بانکی
بخشنامه حذف نرخ سود پلکانی
بر اساس بخشنامه شماره ۱۸۴۸۴۷/۹۴ مورخ ۷/۷/۱۳۹۴، دستور حذف نرخ وجه التزام تأخیر تأدیه دین به‌طور صعودی و پلکانی در دامنه ۶ تا ۱۴ درصد، صادر شده است. در مهم‌ترین قسمت این بخشنامه دستور حذف نرخ سود پلکانی تسهیلات بانکی به شرح زیر آمده است؛
«حذف نرخ‌های وجه التزام تأخیر تأدیه دین به‌صورت پلکانی بر اسـاس طبقـه مطالبـات (شـامل سررسیدگذشته، معوق و مشکوک الوصول) در دامنه شش الی چهارده درصد به‌علاوه نـرخ سـود تسهیلات (موضوع ماده ۱۲ آیین‌نامه فعلی) و تعیین نرخ وجه التـزام واحـد بـرای تمـامی طبقـات مطالبات به میزان نرخ سود و نرخ بازده مورد انتظار تسهیلات به ترتیب در تسـهیلات اعطـایی بـر مبنای عقود مشارکتی و عقود غیر مشارکتی به‌علاوه شش درصد».
به عبارت ساده‌تر، بنا به بخشنامه بانک مرکزی، سود پلکانی درباره وام‌های دریافتی مشتریان حذف شده و تبدیل به نیاز به پرداخت نرخ سود پس از سررسید به‌علاوه ۶ درصد به‌صورت ثابت شده است.
چگونه از پرداخت سود پلکانی امتناع کنیم
همان‌طور که پیش‌تر هم اشاره شد، بانک مرکزی وجه التزام پلکانی را حذف کرده است. بر اساس این بخشنامه، دریافت چنین سود پلکانی‌ای از مشتریان غیرقانونی است. با در نظر داشتن این بخشنامه، چنانچه در جایگاه مشتری از شما وجوهی دریافت شده، امکان بازپس‌گیری آن وجود دارد.
به عبارت دقیق‌تر، اگر بانکی چنین تخلفی انجام داده باشد، نیاز به تکرار محاسبات و بازگرداندن مبالغ مازادی خواهد بود که از مشتری دریافت کرده است. حتی اگر پرونده بانکی مشتری مختومه هم شده باشد، همچنان می‌تواند به مراجع قضایی مراجعه کرده و طرح یک دعوای حقوقی، درخواست استرداد وجه التزام پلکانی کند. البته که در این مسیر همراهی یک وکیل بانکی الزامی است.
اگر در مسیر دریافت حقوق خود، دچار مشکل شده‌اید، ما در گروه وکلای حقوقی سوبارش با حضور وکلای بانکی خبره و باتجربه در پیگیری روند قانونی و دفاع از حقوق شما برای شکایت از مجموعه بانکی در کنارتان خواهیم بود. برای بهره‌مندی از مشاوره رایگان همین حالا با ما تماس بگیرید.
